ZATARCIE SKAZANIA

Zatarcie skazania polega na urzędowym puszczeniu skazania w niepamięć. Po upływie ustalonego przepisami okresu oficjalnie zapomina się o popełnionym przestępstwie i wymierzonej za nie karze. Przesłanką zatarcia skazania jest przestrzeganie przez skazanego w okresie próby porządku prawnego, a w szczególności to, że skazany nie popełnił w tym okresie ponownie przestępstwa.

Od chwili zatarcia skazanie uważa się za niebyłe. Z rejestru skazanych usuwa się informacje o karalności, na wysłane tam pytanie nadejdzie odpowiedź: „nie notowany w centralnym rejestrze skazanych”. Zatarcie skazania stanowi więc istotne polepszenie sytuacji życiowej skazanego, na przykład w życiu publicznym lub na rynku pracy. Są w służbie publicznej stanowiska, których nie mogą zajmować osoby karane. W wielu też przypadkach pracodawca, kierując się zrozumiałą ostrożnością, nie będzie chciał przyjąć pracownika karanego. Zatarcie skazania usuwa taką przeszkodę.

Okres niezbędny do zatarcia skazania zależy od rodzaju wymierzonej sprawcy kary. W razie skazania na karę pozbawienia wolności, w tym również na 25 lat pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa po upływie 10 lat od wykonania lub darowania kary, albo od przedawnienia jej wykonania (art. 107 § 1 k.k.). W przypadku kary nie przekraczającej 3 lat sąd na wniosek skazanego może zarządzić zatarcie skazania po upływie 5 lat. W razie skazania na karę dożywotniego pozbawienia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa po upływie 10 lat od uznania jej za wykonaną, od darowania kary, albo od przedawnienia jej wykonania.

W razie skazania na karę ograniczenia wolności lub grzywnę, zatarcie skazania następuje z mocy prawa po upływie 5 lat, a na wniosek skazanego sąd może je zarządzić już po upływie 3 lat. Jeżeli sąd w wyroku odstąpił od wymierzenia kary, zatarcie skazania następuje z mocy prawa po upływie roku od wydania orzeczenia. Jeżeli wobec sprawcy orzeczono również środek karny (np. zakaz prowadzenia pojazdów), zatarcie skazania może nastąpić dopiero po jego wykonaniu.