WINA

Wina jest jednym z niezbędnych elementów przestępstwa. Nie jest więc przestępstwem taki czyn, który odpowiada wprawdzie opisowi zamieszczonemu w jednym z przepisów kodeksu karnego, ale popełniony został w sposób niezawiniony. Bez winy nie ma przestępstwa. Poprawne zdefiniowanie winy natrafia na trudności.

Na ogół przez winę rozumie się określony psychicznie stosunek sprawcy do popełnionego czynu. Wina jest więc, w przeciwieństwie do pozostałych cech przestępstwa, cechą subiektywną, związaną z psychiką sprawcy.

Wina wyraża psychiczne zaangażowanie sprawcy w dokonywany czyn, przede wszystkim stopień tego zaangażowania i jego charakter. Zależnie od tego, w jaki sposób sprawca odnosi się do przestępstwa przed i w czasie jego popełniania

– wina przejawia się w różnych, znanych kodeksowi karnemu formach.

Na formę winy wpływa więc decydująco psychiczne ustosunkowanie się sprawcy do czynu: czy chciał popełnić przestępstwo i świadomie dążył do celu, czy też przewidując możliwość przestępstwa zgadzał się na nie, nie mogąc na innej drodze osiągnąć jakiegoś ważnego celu itd.

Zależnie od stopnia świadomości i natężenia złej woli, prawo karne odróżnia winę umyślną i winę nieumyślną. Każda z nich występuje w dwóch formach. Wina umyślna ma postać: a) zamiaru bezpośredniego,

– zamiaru ewentualnego. Wina nieumyślna występuje jako: a) lekkomyślność,

– niedbalstwo.

Zamiar bezpośredni zachodzi wtedy, gdy sprawca chce popełnić czyn zabroniony. Ta forma winy występuje najczęściej. Charakteryzuje się świadomym dążeniem sprawcy do popełnienia przestępstwa. Wina złodzieja, który włamawszy się do sklepu kradnie z niego towary, to właśnie zamiar bezpośredni.

Zamiar ewentualny ma miejsce wówczas, gdy sprawca przewiduje możliwość popełnienia przestępstwa i godzi się na to. W przypadku zamiaru ewentualnego sprawca nie dąży do przestępstwa, lecz do innego celu, legalnego lub nielegalnego – jednakże zdaje sobie sprawę, że osiągnięcie tego celu jest niemożliwe bez popełnienia przestępstwa i z góry na to przestępstwo się zgadza.