Warunkowe umorzenie postępowania karnego

Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli występują następujące przesłanki: a) wina sprawcy i społeczna szkodliwość popełnionego przez niego czynu nie są znaczne, b) okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, c) sprawca nie był dotąd karany za przestępstwo umyślne, d) jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia pozwalają przypuszczać, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał prawa, a w szczególności nie popełni przestępstwa, e) za przestępstwo grozi kara nie przekraczająca 3 lat pozbawienia wolności, a gdy sprawca pojednał się z pokrzywdzonym, naprawił szkodę lub pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody – kara nie przekraczająca 5 lat pozbawienia wolności.

Okres próby przy warunkowym umorzeniu postępowania wynosi od roku do 2 lat. Umarzając warunkowo postępowanie sąd może oddać sprawcę pod dozór kuratora lub odpowiedniej instytucji. Sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody – jeśli została wyrządzona – w całości lub części. Sąd może też nałożyć na sprawcę takie obowiązki, jak przeproszenie pokrzywdzonego, powstrzymanie się od nadużywania alkoholu i używania środków odurzających i in., a także zobowiązać sprawcę do świadczenia pieniężnego na określony cel społeczny i zakazać prowadzenia pojazdów (art. 67 k.k.). W okresie próby sąd może ustanawiać, rozszerzać lub zmieniać wspomniane obowiązki, może też zwolnić od ich wykonania. Ponadto może sprawcę oddać pod dozór, albo od dozoru zwolnić.

Sąd podejmuje postępowanie karne, jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne i został za nie prawomocnie skazany. Ponadto sąd może podjąć postępowanie, jeżeli sprawca rażąco narusza porządek prawny (np. popełnił inne przestępstwo, uchyla się od dozoru, nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody). Warunkowo umorzonego postępowania sąd nie może podjąć, jeżeli od zakończenia okresu próby minęło 6 miesięcy.