Warunkowe przedterminowe zwolnienie

Skazanego na karę pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary, jeżeli jego zachowanie się w czasie odbywania kary uzasadnia przypuszczenie, iż będzie w przyszłości przestrzegał porządku prawnego, przede wszystkim zaś nie popełni nowego przestępstwa. Cel kary jest wówczas osiągnięty. Na decyzję mają także wpływ inne okoliczności, m.in. właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa oraz zachowanie się po jego popełnieniu.

O warunkowym zwolnieniu decyduje sąd. Warunkowe zwolnienie może nastąpić po odbyciu przez skazanego co najmniej połowy kary, jednak nie wcześniej, niż po 6 miesiącach. Recydywistę można warunkowo zwolnić po odbyciu dwóch trzecich kary, a wielokrotnego recydywistę, który dopuścił się szczególnie niebezpiecznego przestępstwa (m.in. zabójstwo, gwałt, rozbój, kradzież z włamaniem), po odbyciu trzech czwartych kary, ale nie wcześniej niż po roku. Skazanego na 25 lat pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 15 lat, natomiast skazanego na dożywotnie pozbawienie wolności – po odbyciu 25 lat kary. W szczególnych przypadkach sąd skazujący sprawcę może w wyroku wyznaczyć surowsze ograniczenia. Sąd nie może jednak zupełnie wyłączyć prawa skazanego do warunkowego przedterminowego zwolnienia.

W razie warunkowego zwolnienia czas pozostały do odbycia kary stanowi okres próby. Okres ten nie może jednak być krótszy niż 2 lata, ani dłuższy niż 5 lat. W przypadku wielokrotnego recydywisty okres próby nie może być krótszy niż 3 lata. Okres próby skazanego na dożywotnie pozbawienie wolności wynosi 10 lat.

Gdy skazany w okresie próby nie przestrzega porządku prawnego, a w szcze-gólności popełni przestępstwo, sąd może odwołać warunkowe zwolnienie. Okresu spędzonego na wolności nie wlicza się do odbytej kary. Ponowne warunkowe zwolnienie nie może nastąpić przed upływem roku, a w przypadku dożywotniego pozbawienia wolności – przed upływem 5 lat.

Jeżeli w okresie próby skazany nie naruszy obowiązującego porządku prawnego i w związku z tym nie nastąpi odwołanie warunkowego zwolnienia, po upływie dalszych 6 miesięcy karę uważa się za odbytą w całości i nie można już do niej wracać. Inaczej niż w przypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary, nie następuje tu automatyczne zatarcie skazania. Sprawcy darowuje się resztę kary, ale skazania nie puszcza się w niepamięć.