Trybunał Konstytucyjny

Trybunał Konstytucyjny jest organem państwowym powołanym do ochrony tak zwanej konstytucyjności prawa, to znaczy zgodności ustaw i innych aktów tworzących system polskiego prawa z konstytucją, a także do wykonywania niektórych innych, związanych z tym zadań. W szczególności Trybunał Konstytucyjny orzeka w następujących sprawach:

– zgodności ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją,

– zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody Sejmu wyrażonej w ustawie,

– zgodności przepisów wydanych przez centralne organy państwowe z kon-stytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,

– zgodności z konstytucją celów lub działalności partii politycznych,

– skargi konstytucyjnej,

– sporów kompetencyjnych pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa,

– innych.

Kontrola konstytucyjności aktu normatywnego lub niektórych zawartych w nim norm odbywa się w dwóch formach, nazwanych w piśmiennictwie naukowym kontroląabstrakcyjnąi kontrolą konkretną. Kontrola abstrakcyjna oznacza podjęcie postępowania w oderwaniu od toczącej się sprawy sądowej (cywilnej lub karnej) lub administracyjnej, a więc bez związku z aktualnym stosowaniem danego aktu normatywnego w praktyce. Kontrola konkretna powiązana jest z rozstrzyganiem indywidualnej sprawy przez organ orzekający

i dochodzi do niej na tle danej sprawy, gdy w trakcie jej rozpatrywania pojawi się wątpliwość, czy stosowane w sprawie przepisy są zgodne z aktem normatywnym wyższego rzędu.

Wszczęcie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym następuje na podstawie wniosku, pytania prawnego lub skargi konstytucyjnej. We wszystkich przypadkach toczy się podobnie, w trybie określonym głównie przepisami kodeksu postępowania cywilnego.