Stosunki prawne w sferze majątkowej

Stosunki prawne wyst�puj�ce w sferze maj�tkowej maj� z regu�y charakter z�o�ony. Ka�da ze stron wyst�puje jednocze�nie jako podmiot prawa i podmiot obowi�zku. Sprzedawca samochodu ma obowi�zek przeniesienia na kupuj�cego prawa w�asno�ci i wydania wozu – a jednocze�nie prawo domagania si� zap�aty. Kupuj�cy za� na odwr�t: ma obowi�zek zap�acenia um�wionej kwoty, jednocze�nie za� prawo domagania si� wydania wozu i przeniesienia w�asno�ci auta.

W zwi�zku z powy�szymi wiadomo�ciami o stosunku prawnym i jego elementach nale�y przypomnie�, �e termin �prawo� mo�e by� rozumiany dwojako. M�wi�c o prawie mo�na mie� na my�li zar�wno przepisy, jak i tak zwane prawo podmiotowe. Z tym ostatnim spotykamy si� w�a�nie w stosunku prawnym.

Prawo podmiotowe to przys�uguj�ca okre�lonemu podmiotowi prawa mo�no�� domagania si� od innego podmiotu prawa pewnego zachowania si� (oddania pieni�dzy, udzielenia urlopu, wykonania zam�wienia).

Prawa podmiotowe wynikaj� z przepis�w prawnych. Na przyk�ad wierzyciel mo�e domaga� si� od d�u�nika zwrotu po�yczonej kwoty dlatego, �e takie prawo podmiotowe przyznaj� daj�cemu po�yczk� przepisy kodeksu cywilnego (art. 720).

Egzekwowanie praw podmiotowych mo�e nast�powa� na drodze prawnej. Uprawniony mo�e domaga� si� od odpowiednich organ�w pa�stwowych, najcz�ciej s�d�w, pomocy w dzia�aniu zmierzaj�cym do uzyskania �wiadczenia, do kt�rego ma prawo, a kt�rego osoba zobowi�zana nie chce dobrowolnie spe�ni�. Temu celowi s�u�y na przyk�ad proces cywilny i post�powanie egzekucyjne.