Przestępstwo umyślne i jego elementy

Przestępstwem w tej sytuacji jest już samo powstrzymanie się od udzielenia pomocy osobie zagrożonej, na przykład tonącemu, jeśli można jej udzielić bez narażenia siebie na podobne niebezpieczeństwo. Nie ma znaczenia, czy tonący zdoła się uratować, czy utonie. Innego przykładu dostarcza art. 161 „ 1 k.k.: „Kto, wiedząc, że jest zarażony wirusem HIV, naraża bezpośrednio inną osobę na takie zarażenie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

– Ze względu na rodzaj winy sprawcy, odróżnia się przestępstwa umyślne i nieumyślne.

Elementem przestępstwa umyślnego jest umyślna wina sprawcy (w postaci zamiaru bezpośredniego lub zamiaru ewentualnego). Przestępstwo nieumyślne popełniane jest z winy nieumyślnej (w postaci lekkomyślności lub niedbalstwa).

– Ze względu na sposób zachowania się sprawcy, można przestępstwa podzielić na popełnione przez działanie i popełnione przez zaniechanie. W ogromnej większości przypadków przestępstwo polega na aktywnym zachowaniu się człowieka, na pewnym działaniu. Niekiedy jednak przestępstwem może być powstrzymanie się od aktywności, bierne zachowanie się, zaniechanie wykonania obowiązku, jaki w danej sytuacji prawo na człowieka nakłada. Na przykład popełnia przestępstwo dyrektor przedsiębiorstwa, który nie zawiadomi prokuratury o kradzieży, dokonanej na terenie zakładu.

– Przestępstwa podzielić można także na zasadnicze, kwalifikowane i uprzy-wilejowane.

Można wyodrębnić grupę przestępstw podobnych do siebie, przy czym jedno z nich odgrywa w grupie rolę zasadniczą (np. kradzież wśród przestępstw przeciwko mieniu), a pozostałe różnią się dodatkowymi cechami.