PRAWORZĄDNOŚĆ

Poglądy na praworządność nie są jednolite. Według jednych autorów prawo-rządność to pewna metoda kierowania społeczeństwem. Inni twierdzą, że jest to określona funkcja. Według jeszcze innych praworządność należy rozumieć jako pewną zasadę ustrojową, tak ważną, że często znajduje ona wyraz w konstytucji. Przytoczona niżej definicja jest więc tylko jedną z możliwych do przyjęcia.

Praworządność jest to taki stan faktyczny, w którym podstawowe dziedziny stosunków społecznych są uregulowane przepisami prawnymi i przepisy te są przez organy państwowe ściśle przestrzegane.

Na praworządność, jak to wynika z przytoczonej definicji, składają się dwie przesłanki. Pierwsza przesłanka praworządności to istnienie stosunkowo szerokiej regulacji prawnej, obejmującej wszystkie istotne dziedziny życia. Nie można mówić o praworządności tam, gdzie prawo jest dopiero w zalążku, zaczyna się formować i normuje jedynie niewielkie wycinki życia społecznego. Z tej m.in. przyczyny pojęcia praworządności nie odnosimy wcale do państw starożytnych i średniowiecznych, może ono się wiązać jedynie z państwem współczesnym.

Przyjmuje się, że są w państwie co najmniej dwie dziedziny życia społecznego wymagające uregulowania: a) sfera stosunków majątkowych między wszystkimi podmiotami prawa, związanych z wytwarzaniem i wymianą dóbr materialnych, b) sfera stosunków między państwem i obywatelami, w których państwo występuje z pozycji władczych. Zwłaszcza ta druga dziedzina ma wielkie znaczenie. Ujęcie działalności zarządzającej państwa w ramy prawa ogranicza swobodę organów państwowych w posługiwaniu się przymusem i gwarantuje obywatelom poszanowanie ich swobód/