Podżeganie

Podżeganie polega na nakłanianiu innej osoby do popełnienia określonego przestępstwa. Istotą podżegania jest budzenie i umacnianie woli popełnienia czynu zabronionego. Podżeganie występuje zazwyczaj w formie ustnej namowy, ale może też przybrać inną postać. W określonej sytuacji pewne gesty mogą być równie wymowne jak słowa. Za podżeganie sąd uzna więc każde zachowanie, mające skłonić drugą osobę do popełnienia przestępstwa.

Podżegacz ponosi odpowiedzialność w granicach zagrożenia przewidzianego za sprawstwo. Oznacza to, że podżegacz odpowiada tak jak za przestępstwo, do którego namawiał, na podstawie przepisu odnoszącego się do tego przestępstwa

i w granicach przewidzianej tam kary. Podżegacz jest bowiem traktowany jak ktoś, kto chce popełnić przestępstwo cudzymi rękami. Podżegacz nie ponosi odpowiedzialności, jeśli dobrowolnie zapobiegł dokonaniu przestępstwa. Jeśli – bez powodzenia – starał się temu zapobiec, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Gdy sprawca nie usiłował dokonać czynu zabronionego, sąd może zastosować wobec podżegacza nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet w ogóle odstąpić od jej wymierzenia.

Gdy ktoś namawia drugą osobę do popełnienia przestępstwa w tym celu, aby skierować przeciwko niej postępowanie karne, również odpowiada jak podżegacz. Pomocnictwo polega na ułatwieniu sprawcy popełnienia przestępstwa. Pomocnik, chcąc by sprawca dopuścił się czynu zabronionego, swoim zachowaniem umożliwia lub ułatwia mu osiągnięcie tego celu. Pomocnictwo może wystąpić w rozmaitych formach, będzie nim na przykład dostarczenie narzędzi lub środków transportowych, udzielenie rad lub informacji potrzebnych sprawcy (np. przekazanie przez skorumpowanego funkcjonariusza wiadomości o planowanej akcji policji) itd.

Za pomocnictwo, podobnie jak za podżeganie, grozi kara w granicach przewidzianych za sprawstwo, ale sąd zawsze może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Nie podlega karze pomocnik, który dobrowolnie zapobiegł dokonaniu przestępstwa.