Organ administracyjny

Wszczęcie postępowania administracyjnego może nastąpić zarówno z urzędu (z inicjatywy samego organu), jak i na wniosek stron. Pierwszą decyzją organu administracyjnego jest stwierdzenie, czy jest organem właściwym do wydania decyzji. Są organy różnych szczebli: wojewódzkie, centralne i każdy z nich ma swój zakres spraw. W kraju działa kilkanaście równorzędnych organów wojewódzkich. Zależnie od tego mówimy o właściwości rzeczowej i właściwości miejscowej organów administracyjnych, podobnie jak o właściwości sądów. Właściwość rzeczowa odpowiada na pytanie, jaki rodzaj spraw należy do danego organu, właściwość miejscowa zaś mówi, który z organów danego rodzaju i szzczebla w Polsce jest kompetentny w załatwianej sprawie.

Właściwość organu ustalana jest w oparciu o szereg zasad. Na przykład w sprawach dotyczących nieruchomości właściwość miejscową określa miejsce położenia nieruchomości, w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy

– miejsce położenia zakładu, w innych sprawach decyduje w zasadzie miejsce zamieszkania stron. O wszczęciu postępowania zawiadamia się wszystkie osoby będące stronami w sprawie. Stroną w postępowaniu administracyjnym jest każdy, czyjego interesu lub obowiązku prawnego postępowanie dotyczy, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Stronami mogą być obywatele, podmioty gospodarcze, państwowe jednostki organizacyjne, organizacje społeczne. W każdym stadium postępowania organ administracji państwowej zobowiązany jest umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów. Nie dotyczy to spraw objętych tajemnicą państwową.