NORMY PRAWNE BEZWZGLĘDNIE I WZGLĘDNIE OBOWIĄZUJĄCE CZ. II

W razie sporu sąd będzie się kierował zawartą umową, całkowicie pomijając normę prawną. Najwięcej norm względnie obowiązujących zawiera prawo cywilne.

Można sobie zadać pytanie: czy normy dyspozytywne, od przestrzegania których łatwo się uchylić, są w ogóle potrzebne? Normy dyspozytywne odgrywają bardzo poważną i pożyteczną rolę. Pozostawiają one stronom swobodę w układaniu stosunków umownych. Gdy inny sposób ułożenia wzajemnych stosunków okaże się dla stron korzystniejszy, mogą one zawrzeć w umowie odpowiednie postanowienia i w ten sposób wyłączyć działanie norm dyspozytywnych. Z drugiej zaś strony nie zachodzi konieczność drobiazgowego normowania wszelkich szczegółów w umowie, bo w sprawach nie uregulowanych wchodzą automatycznie w grę normy dyspozytywne.

Jest to sprawa nader istotna. Ilość umów zawieranych we współczesnym świecie jest tak wielka, że nie ma czasu na ich dokładne precyzowanie. Normy względnie obowiązujące pozwalają stronom ograniczyć się do zamieszczania w nich tylko najważniejszych postanowień. Na przykład w najpopularniejszej z zawieranych umów – umowie sprzedaży – strony najczęściej ustalają tylko przedmiot sprzedaży i cenę, a cały szereg dalszych praw oraz obowiązków wynika już z norm dyspozytywnych. Konieczność dokładnego precyzowania wszystkich praw i obowiązków uczyniłaby życie pasmem nieustannego zawierania umów. Wystarczy sobie uświadomić, jak wiele umów zawiera codziennie człowiek: kupno chleba, gazety, zapałek, kuponu toto-lotka, przejazd tramwajem, oddanie płaszcza do szatni itd.