Najistotniejsze zapisy z punktu widzenia polityki oświatowej

Najistotniejsze zapisy z punktu widzenia polityki oświatowej państwa zawarte w art. 1 określają konstytucyjne prawa każdego obywatela do kształcenia się, prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny, możliwość zakładania i prowadzenia szkół i placówek przez różne podmioty, utrzymanie bezpiecznych i higieniecznych warunków nauki, wychowania i opieki, otoczenie opieką uczniów niepełnosprawnych i uzdolnionych, przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i wymogów rynku pracy, do rozwijania przedsiębiorczości, aktywności zawodowej w warunkach zrównoważonego rozwoju czy upowszechnianie wśród uczniów wiedzy o bezpieczeństwie i występujących zagrożeniach.

Analizując strukturę Ustawy, można wyłowić te elementy, które świadczą o tworzeniu prawnych warunków do pełnej demokratyzacji i uspołecznienia oświaty. Widać to np. w zapisach mówiących o tym, kto może zakładać i prowadzić szkołę lub placówkę (minister, jednostka samorządu terytorialnego, osoba prawna i osoba fizyczna), jakie kompetencje stanowiące posiada rada pedagogiczna (może wystąpić z wnioskiem o odwołanie nauczyciela ze stanowiska dyrektora), rada szkoły, rada rodziców czy samorząd uczniowski. Rada szkoły ma prawo: uchwalania statutu, przedstawiania wniosków w sprawie planu finansowego środków specjalnych, występowania o ocenę nauczyciela, dyrektora, szkoły, opiniowania planu pracy szkoły i oceniania sytuacji szkoły, występowania do organów szkoły z wnioskami w sprawie szkoły. Rada rodziców może występować do organu prowadzącego szkołę lub placówkę, organu sprawującego nadzór pedagogiczny, dyrektora, rady pedagogicznej oraz rady szkoły z wnioskami i opiniami dotyczącymi wszystkich spraw szkoły lub placówki. Powstanie rady szkoły łub placówki organizuje dyrektor szkoły łub placówki z własnej inicjatywy albo na wniosek rady rodziców a w przypadku gimnazjów i szkółponadgimnazjalnych także na wniosek samorządu uczniowskiego (art. 51, ust. 9 USO).