NADZWYCZAJNE ZŁAGODZENIE KARY

Nadzwyczajne złagodzenie kary polega na tym, że sąd może albo wymierzyć karę niższą od najniższej przewidzianej za dane przestępstwo, albo też zastosować łagodniejszy rodzaj kary. Następuje tu przekroczenie dolnej granicy kary przewidzianej za przestępstwo.

Nadzwyczajne złagodzenie kary sąd może stosować w przypadkach szczegóło-wych przewidzianych przepisami. Są one stosunkowo liczne. Na przykład można zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary: a) wobec sprawcy eutanazji, czyli zabicia człowieka na jego żądanie i pod wpływem współczucia dla niego – art. 150 § 2 k.k., b) w przypadku uprowadzenia statku wodnego lub samolotu, jeżeli sprawca następnie przekazał statek lub kontrolę nad nim osobie uprawnionej

– art. 169 § 3 k.k., c) wobec świadka, który w postępowaniu sądowym złożył fałszywe zeznanie, a następnie, przed wydaniem wyroku, dobrowolnie je sprostował – art. 233 § 5 k.k.

Oprócz tego nadzwyczajne złagodzenie kary może być zastosowane w kilku sytuacjach ogólnie określonych przez prawo karne. Na przykład wobec nieletniego sprawcy przestępstwa, jeżeli przemawiają za tym względy wychowawcze, wobec współuczestnika przestępstwa, jeżeli ujawni on organowi powołanemu do ścigania przestępstw informacje o innych sprawcach oraz o istotnych okolicznościach popełnienia przestępstwa i in.

Wreszcie sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w szczególnie uzasadnionych przypadkach, kiedy nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa, w szczególności zaś: a) jeżeli pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, szkoda została naprawiona, albo pokrzywdzony i sprawca uzgodnił sposób naprawienia szkody, b) ze względu na postawę sprawcy, zwłaszcza gdy czynił starania o naprawienie szkody lub jej zapobieżenie, c) jeżeli sprawca przestępstwa nieumyślnego lub jego najbliższy poniósł poważny uszczerbek w związku z popełnionym przestępstwem.

Ustalenie niższej kary, wymierzonej z uwzględnieniem nadzwyczajnego złago-dzenia, następuje z uwzględnieniem szczegółowych reguł (art. 60 § 6 k.k.). Na przykład jeżeli czyn stanowi zbrodnię, sąd wymierza karę nie niższą od jednej trzeciej dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Gdyby więc przepis przewidywał za dane przestępstwo karę pozbawienia wolności od 3 do 15 lat, sąd stosując nadzwyczajne złagodzenie kary mógłby sprawcę skazać na 1 rok pozbawienia wolności.