Czym jest stosunek prawny?

Państwu nie jest obojętne, jak w pewnych przypadkach ludzie będą wobec siebie postępowali. Chcąc ich skłonić do postępowania korzystnego dla siebie, państwo reguluje te stosunki za pomocą norm prawnych. Takie stosunki nazywamy stosunkami prawnymi.

Stosunkiem prawnym jest stosunek społeczny uregulowany przez prawo. Osoby lub grupy osób uczestniczące w stosunku prawnym nazywają się podmiotami albo stronami stosunku prawnego. W każdym stosunku uczestniczą przynajmniej dwa podmioty.

Istotą stosunku prawnego jest to, że podmiot stosunku prawnego może żądać od drugiego podmiotu określonego zachowania i sam może wobec niego postępować w określony sposób .

– prawo podmiotowe,

– obowiązek odpowiadający prawu podmiotowemu,

– podmiot prawa,

– podmiot obowiązku,

– przedmiot stosunku prawnego.

Za elementy stosunku prawnego uważa się więc strony tego stosunku oraz prawa i obowiązki, które im przysługują, a nadtoprzedmiot stosunku czyli to, o co w danym stosunku chodzi (rzeczy, dobra niematerialne, działania).

Gdy Adam pożyczy Piotrowi 1000 zł, powstaje między nimi stosunek prawny, który trwa tak długo, póki Piotr nie zwróci pieniędzy lub zobowiązanie w inny sposób nie wygaśnie. Piotr ma obowiązek zwrócić pożyczkę, a Adam ma prawo domagać się zwrotu, dłużnik jest podmiotem obowiązku, a wierzyciel podmiotem prawa. Przedmiotem stosunku prawnego jest to wszystko, do czego odnoszą się prawa i obowiązki stron (w tym przykładzie zwrot 1000 zł).