Monthly Archives Luty 2014

Karta nauczyciela określa, że nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze obowiązuje pięciodniowy tydzień pracy i tylko dyrektor może, jeżeli wynika to z organizacji pracy w szkole lub z przyczyn związanych z dokształcaniem się na- uczyciela czy wykonywaniem ważnych społecznych zadań, ustalić czterodniowy tydzień pracy. Karta zobowiązuje nauczyciela do realizowania tygodniowego obo-wiązkowego wymiaru zajęć wychowawczych także w porze nocnej, za dodatkowym wynagrodzeniem, a minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określił w drodze rozporządzenia szkoły i przypadki, w których może to nastąpić.

Do zapisów porządkujących system oświaty zaliczyć możemy np. zapis dzielący szkoły i placówki na dwa rodzaje: publiczne i niepubliczne.

Przedszkole publiczne to takie, które: prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego, przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności, zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach.

Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkól innych niż publiczne. Obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkól podstawowych, ponad-podstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych. Warunki zakładania i działałiióści szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasady nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami wychowawczymi określa ustawa (art. 70, ust. 3). Konstytucyjne prawo wolnego wyboru szkół przez rodziców pozwala na tworzenie rozwiązań alternatywnych, promujących lepsze metody czy warunki nauki. Umożliwia to zapewnienie tak uczniom uzdolnionym, jak i tym o szczególnych potrzebach bardziej kameralnych warunków w procesie nauczania.

Prawo jest pojęciem wieloznacznym, różnie definiowanym. Inaczej rozumie je fizyk, chemik czy biolog, a inaczej humanista. Dla nas ważna będzie definicja, jaką posługują się prawnicy. Przyjmujemy, że prawo to zespół norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo i zagwarantowanych przymusem państwowym'. Prawo jest nierozerwalnie związane z państwem, państwo bowiem ustala normy lub je sankcjonuje, a poprzez przymus zapewnia ich przestrzeganie. Przestrzeganie prawa zależy nie tylko od dobrej woli obywatela, można go bowiem fizycznie zmusić do przestrzegania przyjętych norm.

Prawo pracy w Polsce powstawało w innych, specyficznych warunkach państwa, które uzyskało niepodległość po latach rozbiorów...

Moralność można zdefiniować jako ukształtowany w procesie długotrwałego rozwoju społeczeństwa zespół norm postępowania, według których ocenia się określone zachowania jako dobre lub złe . W każdym społeczeństwie istnieje zespół wspólnych norm moralnych. Są to tzw. elementarne normy moralne. Moralność uzupełnia prawo w tych obszarach, gdzie nie istnieje norma prawna, albo norma ta nie wyczerpuje określonego problemu. Tak więc prawo i moralność regulują wiele stosunków społecznych. Może jednak dochodzić do kolizji, jeżeli występuje rozbieżność pomiędzy normą prawną a normą moralną. Normy prawne z punktu widzenia moralności mogą być moralnie pozytywne, moralnie negatywne lub moralnie obojętne. Między prawem a moralnością istnieją istotne różnice. Na straży prawa stoi aparat państwowy, normy moralne natomiast są przestrzegane ze względu na presję opinii publicznej, wychowania, nawyków, nakazów religii itp. Normy prawne mają charakter dwustronny: z jednej stro-ny wynika z nich obowiązek, z drugiej – uprawnienie. Normy moralne nakłada- ją tylko obowiązki. Z tego, iż moralność ingeruje w sferę myśli i uczuć, wynika nieprecyzyjność i niemierzalność tych norm.

Nie ustala się obwodów szkołom specjalnym, integracyjnym, dla mniejszości narodowych, szkołom artystycznym, sportowym i mistrzostwa sportowego. Również szkoła publiczna prowadzona przez osobę fizyczną lub prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego nie ma ustalanego obwodu, chyba że założyciel wystąpi z takim wnioskiem.

Szkoły i placówki publiczne prowadzone przez JST powoływane są na mocy prawomocnej uchwały rady JST. Szkoły i placówki publiczne prowadzone przez ministrów

– Francja – specjalny kurs szkoleniowy przed objęciem stanowiska, ew. dyplom z zarządzania szkołami,

– Portugalia – szkolenie dla zarządzających szkołą i oświatą,

– Finlandia – wymóg przedłożenia dyplomu z zarządzania szkołami,

– Hiszpania – wymóg formalnego potwierdzenia kwalifikacji pedagogicznych i odbycia dodatkowego szkolenia,

Niezależnie od tego, czy założycielem jest właściwa jednostka samorządu terytorialnego, minister, osoba prawna czy fizyczna, podpisuje ona akt założycielski oraz nadaje szkole lub placówce pierwszy statut. Statut to szkolna konstytucja regulująca i normująca życie szkolne. Ustawa określa, co powinien zawierać statut szkoły publicznej (art. 60), a dodatkowo zobowiązała ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do wydania rozporządzenia w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych. Przypomnijmy te ustawowe wymagania dotyczące statutu szkoły. Powinien on określać przede wszystkim:

Wydzielenie z prawa cywilnego nowej gałęzi prawa, czyli prawa pracy, miało ścisły związek z tzw. rewolucją przemysłową na przełomie XVIII i XIX wieku. Rewolucja przemysłowa stworzyła zapotrzebowanie na pracę. Siła robocza nabrała cech towaru będącego przedmiotem wymiany rynkowej. Nierówność stron stosunku pracy prowadziła do wypaczeń eliminujących swobodę decyzji zatrudnianych co do czasu czy warunków pracy. Dość wspomnieć, że na początku XIX wieku 18-godzinny dzień pracy w fabrykach na terenie Anglii nie należał do wyjątków. Niemożność regeneracji organizmu, ciężkie warunki pracy kobiet i dzieci budziły obawę wyniszczenia całych grup społecznych. Zmusiło to państwo do wkroczenia w tę dziedzinę życia. W 1802 r. wydano w Anglii pierwszą ustawę adresowaną do pracodawców, ingerującą w stosunki pracy i zmierzającą do wyeliminowania najbardziej jaskrawych przejawów wyzysku. Ustawa ta ograniczała dopuszczalny wymiar czasu pracy robotników do 15 godzin na dobę i zakazywała zatrudniania dzieci do lat 9. W dalszym etapie uregulowano czas pracy kobiet i szczególne warunki związane z ich zatrudnieniem. Ustawy te, znane jako ustawodawstwo fabryczne, były początkiem tworzenia się prawa na użytek stosunków i warunków pracy. Z czasem objęło ono ogół zatrudnionych, ustalając dla nich dopuszczalne maksimum czasu pracy, niezbędne warunki bezpieczeństwa i higieny pracy, ochronę zarobków. Istotną cechą ustawodawstwa fabrycznego było nałożenie na pracodawców określonych obowiązków, egzekwowanych niezależnie od inicjatywy pracowników. Powołano więc organ, który z urzędu miał obowiązek dbać, aby ustawy były przestrzegane. W 1833 r. powołano w Anglii pierwszą państwową inspekcję pracy. Rozwój ustawodawstwa fabrycznego dał początek nadzorowi państwowemu nad stosunkami pracy, uczynił z państwa strażnika dbającego o przestrzeganie obowiązu-jących przepisów.

Uchwalona 7 września 1991 r. Ustawa o systemie oświaty ma już 13-letnią historię. Powstała jako wynik kompromisu politycznego burzliwych lat 90., w okresie tworzenia nowej wizji życia społecznego. Jest aktem prawnym dostosowującym system oświaty do nowych warunków społeczno-politycznych. Konieczność uzyskania wymaganej większości parlamentarnej sprawiła, że Komisja sejmowa, a później Sejm musiały uwzględnić różne elementy pięciu zgłoszonych propozycji Ustawy. Jej twórcy zdawali sobie sprawę, że nie jest to akt idealny – powstała jako „zlepek” różniących się propozycji, co narzucało konieczność szybkich zmian legislacyjnych. Rozpoczęte w 1993 r. zmiany właściwie się nie zakończyły. Od roku 1996, tj. od ukazania się jednolitego tekstu Ustawy, zmieniano ją 21 razy (od września 1991 roku – 27 razy). Przyjmując, że jedną z cech dobrego prawa jest jego stabilność, można byłoby sądzić, że nie jest to akt najlepszy. Byłbym jednak daleki od takich pochopnych sądów. W okresie tych siedmiu lat zmieniło się tak wiele, również w oświacie, że nie mogło to nie znaleźć swojego odbicia w obowiązującym prawie. Wprost przeciwnie, prawo zawsze musi wyprzedzać zachodzące zmiany. Bez ustawy z 25 lipca 1998 r. o zmianie Ustawy o systemie oświaty oraz niektó- lych innych ustaw trudno byłoby mówić o reformie systemu oświatowego.

Uzasadniając zmiany, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu przedstawiło wykładnię, o czym powinny informować wyniki sprawdzianu czy egzaminu:

– uczniów i rodziców: jak szkoła przygotowuje uczniów do dalszej edukacji lub pracy zawodowej, – nauczycieli: jakie są efekty ich pracy, co powinni ulepszyć, zmienić,

– dyrektorów szkół: jak pracują nauczyciele, jakie mają efekty dydaktyczne, jak działa szkolny system oceniania i wewnątrzszkolny system doskonalenia na-uczycieli,