Monthly Archives Grudzień 2012

Rozkaz ma szczególne znaczenie w wojsku, a także w rozmaitych formacjach paramilitarnych, jak policja, straż graniczna itp., ze względu na obowiązującą tam dyscyplinę.

Sprawa przestępstwa na rozkaz doznała wyraźnego uregulowania w części wojskowej kodeksu karnego. Art. 318 k.k. stanowi: „Nie popełnia przestępstwa żołnierz, który dopuszcza się czynu zabronionego, będącego wykonaniem rozkazu, chyba że wykonując rozkaz umyślnie popełnia przestępstwo”.

Decyzje ostateczne w administracyjnym toku instancji podlegają – w zakresie ustalonym w kodeksie postępowania administracyjnego – kontroli sprawowanej przez sądy administracyjne z punktu widzenia ich legalności, czyli zgodności z prawem. Do kontroli tej dochodzi w przypadku wniesienia skargi na decyzję administracyjną.

Do wniesienia skargi jest uprawniona strona postępowania administracyjnego, której decyzja dotyczy i która jest z niej niezadowolona, uważając że decyzja narusza prawo. Poza tym skargę może wnieść organizacja społeczna biorąca udział w postępowaniu, a także prokurator. Skargę wnosi się w ciągu 30 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji.

Wbrew obiegowemu przekonaniu, nie każdy człowiek popełniający po raz drugi przestępstwo jest recydywistą. Powrót do przestępstwa (recydywa) ma miejsce wówczas, gdy sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności, po odbyciu co najmniej 6 miesięcy tej kary dopuszcza się w ciągu 5 lat ponownie przestępstwa umyślnego, przy czym to nowe przestępstwo jest podobne do poprzedniego.

– Sąd Najwyższy,

– sądy powszechne,

– sądy administracyjne,

– sądy wojskowe.

Obok wymienionych sądów pewną rolę odgrywają sądy polubowne, zwłaszcza w sprawach gospodarczych, czyli sporach między przedsiębiorcami. W procesie wymierzania sprawiedliwości występują również – w różnym charakterze – inni uczestnicy. Łączy ich to, że każdy z nich w określony sposób, stosownie do swoich zadań i kompetencji, współdziała z sądami. Współdziałanie polega bądź na udziale w samym postępowaniu sądowym lub innym i udzielaniu pomocy jednej ze stron (np. adwokat), bądź na przygotowaniu sprawy sądowi (np. prokurator), bądź na wykonywaniu innych zadań. Można do nich zaliczyć przede wszystkim: a) prokuraturę, b) adwokaturę, c) radców prawnych, d) notariat.

Prawo rodzinne to zespół norm regulujących osobiste i majątkowe stosunki między małżonkami, krewnymi oraz stosunki wynikające z przysposobienia, opieki i kurateli.

Jest to stosunkowo młoda gałąź prawa, wyemancypowana w Polsce z prawa cywilnego dopiero po wojnie. Przyczyną wyodrębnienia prawa rodzinnego w osobną gałąź prawa jest to, że stosunki rodzinne współcześnie są oparte głównie na więzach osobowych, a nie majątkowych, jak to w mniejszym lub większym stopniu było dawniej.

Do tej grupy zaliczamy szereg przestępstw, których przedmiotem jest mienie prywatne. Osobną grupę stanowią przestępstwa przeciwko mieniu społecznemu, omawiane dalej.

Podstawowymi przestępstwami przeciwko mieniu są: a) kradzież, b) kradzież rozbójnicza, c) rozbój, d) przywłaszczenie, e) oszustwo, f) wymuszenie, g) paserstwo.

Kradzież jest najczęściej występującym przestępstwem przeciwko mieniu. Polega na zabraniu cudzej rzeczy w celu przywłaszczenia. Przedmiotem kradzieży może być rzecz ruchoma, posiadająca wartość materialną. Przepis o kradzieży stosuje się również do programu komputerowego, a także energii oraz karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego. Do istoty przestępstwa należy też zamiar przywłaszczenia. Jeśli sprawca takiego zamiaru nie ma, czyn nie jest kradzieżą. Szczególną odmianą kradzieży jest kradzież z włamaniem.

Termin „źródło prawa” jest wiernym tłumaczeniem łacińskiego zwrotu fons iuris. Jest to określenie wyjątkowo wieloznaczne, przy tym raczej obrazowe, metaforyczne, które w teorii prawa bywa odnoszone do różnych zjawisk związanych z tworzeniem i obowiązywaniem prawa. Niżej mowa jest o podstawowym znaczeniu tego określenia.

Źródłem prawa jest sformalizowany akt władzy państwowej zawierający przepisy prawne. Dla oceny charakteru aktu organu państwowego jako źródła prawa istotna jest jego forma. Prawem jest bowiem tylko taka wola państwa, która przejawiła się w wymaganej formie i odpowiednim trybie. Jeśli minister wyda rozporządzenie, opublikowane następnie w Dzienniku Ustaw, to tworzy w ten sposób prawo. Jeśli natomiast te same decyzje przekaże społeczeństwu w przemówieniu telewizyjnym, nie spowoduje żadnych skutków prawnych, decyzje te nie będą prawem. Decyduje o tym forma, w jakiej przejawia się wola organu państwowego.Źródłami powszechnie obowiązującego prawa polskiego są:

Do popełnienia przestępstwa dochodzi przede wszystkim w ten sposób, że człowiek zachowuje się w sposób zakazany przez konkretny przepis szczególny prawa karnego: zabija, kradnie, podrabia podpis na dokumencie itd. Jednakże nie jest to jedyna forma, w jakiej może być popełnione przestępstwo. Przestępcą może więc być też na przykład ktoś, kto sam nie dopuścił się zabronionego działania, a tylko w określony sposób przyczynił się do popełnienia czynu przestępczego przez inną osobę. Formami popełnienia przestępstwa są:

Chodzi tu o rozważenie kwestii, do jakich przestępstw, kiedy i gdzie oraz przez kogo popełnionych, odnoszą się przepisy polskiego prawa karnego. Czy odnoszą się tylko do przestępstw popełnionych na terenie Polski? Czy obywatel innego państwa, który popełnił przestępstwo w Polsce, może być sądzony w Polsce i na podstawie polskich przepisów? Czy Polak, który dopuścił się przestępstwa za granicą i został tam ukarany, może być sądzony powtórnie w kraju na podstawie polskiego prawa karnego?